Ratten roepen bij mensen de meest vreemde gevoelens op. De een vindt de beesten de meest angstaanjagende dieren die hij/zij ooit gezien heeft, de ander loopt met zo'n diertje op zijn schouder door de winkelstraat. Ook in films worden ratten ingezet om het effect te vergroten. Ratten hebben veelal dus een negatieve bijklank. En terecht!

De strijd van de mens tegen knaagdieren (ratten, maar ook muizen) is altijd al fel en moeilijk geweest. Reden daarvoor is de grote schade die deze dieren aanrichten en de vervuiling die zij met zich meebrengen. Wie kent niet de aanblik van aangevreten vuilniszakken, aangevreten voedselvoorraden. Jaarlijks wordt door de ratten en muizen gezamenlijk voor meer dan 30 miljoen ton voedsel vernield. Daarnaast vernielen ratten ook materialen die niet eetbaar zijn. Ze knagen door hout, door verpakkingen, maar ook door elektriciteitskabels en computerkabels.

Vernielen en aanvreten van materialen is niet het enige dat ratten doen. Daarnaast zijn zij verspreider van veel, soms ernstige, ziekten. Het overbrengen van ziekten gebeurt door het achterlaten van uitwerpselen, urine, haren en bacteriën. De pest is bijvoorbeeld een plaag die door ratten wordt verspreid. Andere ziekten die door ratten worden verspreid zijn de ziekte van Weil, de ziekte van Aujeszky en de Pseudovogelpest.

In Nederland wordt globaal gezien over twee soorten ratten gesproken, de bruine rat en de zwarte rat. Daarnaast is in Nederland ook de woelrat en de muskusrat actief, maar die laten we hier buiten beschouwing.

De bruine rat
De bruine rat is te herkennen aan zijn spitse, maar toch enigszins stompe, snuit, korte staart, kleine oren, maar vooral aan zijn grijsbruine tot rossige vacht. Deze rat houdt zich het liefst op in kelders, riolen, stallen en bij (vuil)stortplaatsen waar zij voedingsmiddelen kunnen vinden. Ook graven zij holen in de walkant en andere vochtige plaatsen. Een vochtige omgeving is de plaats waar de bruine rat zich het prettigst voelt. Deze rat eet alles wat zij te pakken kan krijgen. De bruine rat is voornamelijk 's-nachts actief.
In het volwassen stadium is de bruine rat 20 tot 30 cm lang. De vrouwtjes kunnen in hun gehele leven, dat ongeveer 12 tot 18 maanden lang is, maximaal 15 nesten van 7 - 10 jongen ter wereld brengen.

De zwarte rat
Deze rat heeft een spitse snuit en een lange staart. Daarnaast zijn grote oren en een aan de onderzijde grijze, zilverachtige, vacht kenmerken van de zwarte rat. Deze rat is een uitstekende klimmer en nestelt bijvoorkeur onder het dak. Ook deze rat is voornamelijk 's-nachts actief, en eet alles dat los en vast zit. Dit dier is veelal actief in de havensteden, maar ook in de drogere delen van ons land (zuid en zuid-west Nederland) komt het dier voor. In die delen voornamelijk op droge plaatsen hoog in gebouwen.
In het volwassen stadium is de zwarte rat 15 tot 25 cm lang. De wijfjes brengen in de eerste twee jaar van hun leven per jaar 6 nesten van 6 -10 jongen ter wereld.

Wat kunt u zelf doen?
U kunt het de rat zo moeilijk mogelijk maken nestgelegenheid en voeding te vinden bij u in de omgeving. Dat betekent dat de nestgelegenheden moeten worden verwijderd of in ieder geval grondig worden afgesloten, maar ook dat toegangswegen (gaten in muren, kapotte rioleringen etc.) afgesloten/gerepareerd moeten worden. Het afval moet regelmatig worden opgeruimd. Afgezien van schuilplaatsen kan dit ook voedsel opleveren voor de rat. Uw voedingsmiddelen moet u op plaatsen opbergen die onbereikbaar zijn voor de rat. Ook zijn er in de handel allerlei bestrijdingsmiddelen verkrijgbaar die u kunt gebruiken tegen ratten. Wel moet u voor gebruik van dit middel de gebruiksaanwijzing goed bestuderen. Het blijven immers bestrijdingsmiddelen.

Deskundige hulp
Loopt het werkelijk de spuigaten uit en vormen de ratten een ware plaag? Vraag dan een vakman om in te grijpen. Sommige middelen zijn zeer effectief, maar mogen alleen worden gebruikt door deskundigen die in het bezit zijn van een bewijs van deskundigheid.

Een deskundig ongediertebestrijder herkent u aan het NVPB-logo. Dit logo betekent dat de betreffende onderneming is aangesloten bij de Nederlandse Vereniging van Plaagdiermanagement Bedrijven, een organisatie die al meer dan 25 jaar staat voor service, kwaliteit en, waar mogelijk, het gebruik van milieuvriendelijke producten. Zij bestrijden die hinderlijke ratten, maar ook andere plaagdieren voor u met middelen die zijn toegelaten en die het milieu zo weinig mogelijk belasten.